Làm việc khi du học tại Canada: Hướng dẫn đầy đủ cho sinh viên quốc tế

Du học sinh tại Canada có nhiều cơ hội làm việc trong thời gian học, từ việc làm thêm trong trường (on-campus) đến ngoài trường (off-campus), thậm chí là làm việc từ xa cho doanh nghiệp nước ngoài. Bài viết này tổng hợp các quy định quan trọng của Cơ quan Di trú, Tị nạn và Quốc tịch Canada (IRCC) về việc làm của sinh viên quốc tế, giúp bạn nắm rõ quyền lợi và trách nhiệm để tránh vi phạm điều kiện trên giấy phép du học (study permit).

Quy định chung

• Không cần giấy phép lao động (work permit): Phần lớn sinh viên quốc tế được phép làm việc mà không phải xin work permit riêng, nếu đáp ứng đủ điều kiện.
• Số giờ làm việc:
  • Trong khuôn viên trường: Không giới hạn số giờ.
  • Ngoài khuôn viên trường: Tối đa 24 giờ/tuần trong kỳ học chính, không giới hạn trong kỳ nghỉ đã được trường lên lịch.
• Bắt buộc có Social Insurance Number (SIN): Đây là mã số 9 chữ số dùng cho mục đích việc làm, khai thuế và nhận phúc lợi của chính phủ.
• Điều kiện tiên quyết: Chỉ được làm việc sau khi khóa học đã chính thức bắt đầu.

Vi phạm điều kiện study permit có thể dẫn đến mất tình trạng sinh viên, bị từ chối cấp phép học tập/làm việc trong tương lai hoặc bị trục xuất khỏi Canada.

Giải thích thuật ngữ

• On-campus: Công việc trong khuôn viên trường, bao gồm thư viện, căng-tin, trung tâm sinh viên, hoặc doanh nghiệp hoạt động ngay trong trường.
• Off-campus: Công việc bên ngoài khuôn viên, như cửa hàng tiện lợi, rạp chiếu phim, dịch vụ giao hàng (Uber), dạy kèm…
• Remote work: Làm việc từ xa cho doanh nghiệp hoàn toàn ở ngoài Canada, không có hoạt động hay giao dịch tài chính liên quan đến thị trường lao động Canada.

Làm việc trong khuôn viên trường (On-campus)

Điều kiện

• Là sinh viên toàn thời gian tại:
  • Trường công lập (college, university, CEGEP tại Québec);
  • Trường tư được quản lý như công lập tại Québec;
  • Trường tư tại Canada được phép cấp bằng được tỉnh bang công nhận.
• Có study permit hợp lệ, ghi rõ được phép làm việc trong trường.
• Sinh viên học bán thời gian ở học kỳ cuối vẫn đủ điều kiện nếu trước đó học toàn thời gian.

Lưu ý

• Có thể làm việc cho trường, giảng viên, tổ chức sinh viên, doanh nghiệp đặt trong trường hoặc tự kinh doanh trong phạm vi khuôn viên.
• Muốn làm việc tại bệnh viện, thư viện hay cơ sở nghiên cứu liên kết, sinh viên có thể cần khám sức khỏe.
• Phải dừng làm việc nếu: ngừng học toàn thời gian (trừ học kỳ cuối), study permit hết hạn, đang nghỉ phép được chấp thuận hoặc chuyển trường mà chưa học lại.

Làm việc ngoài khuôn viên trường (Off-campus)

Điều kiện

• Đang học toàn thời gian tại cơ sở giáo dục được chỉ định (Designated Learning Institution – DLI).
• Chương trình học ít nhất 6 tháng và dẫn đến bằng cấp, chứng chỉ hoặc diploma.
• Đã bắt đầu khóa học.

Quy định giờ làm

• Trong kỳ học: tối đa 24 giờ/tuần (có thể cộng dồn từ nhiều công việc).
• Kỳ nghỉ chính thức (ít nhất 7 ngày liên tiếp): không giới hạn số giờ, tối đa 180 ngày/năm.
• Không được tính các ngày nghỉ lễ đơn lẻ như Canada Day nếu không nằm trong kỳ nghỉ đã được trường công bố.

Trường hợp không đủ điều kiện

• Study permit ghi rõ không được phép làm việc ngoài trường.
• Chỉ học chương trình ESL/FSL (tiếng Anh/Pháp), khóa học sở thích, hoặc khóa dự bị để vào chương trình chính.

Nếu chuyển sang chương trình cho phép làm việc off-campus, bạn cần nộp đơn xin thay đổi điều kiện trên study permit.

Thực tập và Co-op

Nếu chương trình yêu cầu thực tập (co-op) để tốt nghiệp, sinh viên cần co-op work permit.

• Yêu cầu: Study permit hợp lệ và thư xác nhận từ trường cho biết thực tập là bắt buộc.
• Chỉ áp dụng khi thời lượng thực tập ≤ 50% tổng chương trình học.
• Sinh viên ESL/FSL, khóa học sở thích hoặc khóa chuẩn bị không đủ điều kiện, phải xin work permit thông thường.

Làm việc từ xa cho doanh nghiệp nước ngoài (Remote work)

Sinh viên có thể làm việc trực tuyến cho công ty ở ngoài Canada mà không bị giới hạn số giờ, miễn là:

• Công ty không có trụ sở, hoạt động hay giao dịch tài chính tại Canada.
• Không phục vụ khách hàng tại Canada và không nhận thanh toán từ tổ chức Canada.

Hình thức này không tính vào 24 giờ/tuần của việc làm off-campus.

Nghỉ phép được chấp thuận (Authorized leave)

Sinh viên có thể nghỉ học tối đa 150 ngày nếu được trường phê duyệt, ví dụ:

• Trường đóng cửa hoặc đình công.
• Chuyển trường.
• Hoãn ngày nhập học.
• Lý do sức khỏe, mang thai, khẩn cấp gia đình.

Trong thời gian nghỉ phép, sinh viên không được làm việc cả on-campus lẫn off-campus.

Kết luận

Hiểu rõ quy định làm việc khi du học Canada giúp sinh viên tận dụng cơ hội kiếm thêm thu nhập, tích lũy kinh nghiệm mà vẫn tuân thủ luật di trú. Hãy theo dõi chặt chẽ số giờ làm, điều kiện study permit và thông báo từ trường để tránh rủi ro về tình trạng cư trú.