Mất việc khi đang giữ giấy phép lao động hạn chế (Closed work permit) tại Canada: Làm gì tiếp theo?

Nhiều lao động nước ngoài tại Canada đang làm việc theo giấy phép lao động hạn chế (closed work permit) — loại giấy phép chỉ cho phép làm việc cho một nhà tuyển dụng, ở một địa điểm, và trong một vai trò nhất định. Nếu bạn bị mất việc hoặc nghỉ việc khi đang giữ giấy phép này, bạn không thể tự ý chuyển sang làm việc cho đơn vị khác.

Tuy nhiên, vẫn có hai lựa chọn hợp pháp giúp bạn duy trì tình trạng tại Canada và tiếp tục làm việc.

Lựa chọn 1: Xin giấy phép lao động mới từ trong Canada

Nếu giấy phép lao động hiện tại của bạn vẫn còn hiệu lực, bạn có thể nộp hồ sơ xin giấy phép lao động mới ngay tại Canada. Điều kiện là:

• Giấy phép hiện tại chưa hết hạn.
• Bạn đã tìm được nhà tuyển dụng mới.
• Nhà tuyển dụng cung cấp đầy đủ giấy tờ: hợp đồng lao động và LMIA (Labour Market Impact Assessment – Đánh giá tác động thị trường lao động), hoặc mã số offer of employment nếu bạn được miễn LMIA.

Quy trình xin giấy phép lao động mới:

1. Nộp hồ sơ trực tuyến qua tài khoản IRCC.
2. Nộp phí: 155 CAD.
3. Có thể cần bổ sung sinh trắc học (biometrics).
4. Thời gian xử lý hiện tại: khoảng 210 ngày.

Bạn có thể bắt đầu làm việc ngay sau khi nhận được thư chấp thuận, không cần chờ giấy phép gửi qua đường bưu điện.

Làm việc trong lúc chờ hồ sơ:

Nếu không muốn chờ đợi lâu, bạn có thể xin phép làm việc tạm thời trong khi chờ giấy phép mới bằng cách gửi yêu cầu qua webform của IRCC.

• Cần điền mã PPCHANGEWORK2020 vào phần yêu cầu để được ưu tiên xử lý.
• IRCC sẽ phản hồi trong khoảng 10–15 ngày nếu bạn nộp hồ sơ trực tuyến.

Lựa chọn 2: Làm việc từ xa cho công ty nước ngoài

Bạn có thể tiếp tục cư trú hợp pháp tại Canada và làm việc từ xa cho một công ty ở nước ngoài, mà không cần giấy phép lao động Canada, nếu đáp ứng các điều kiện sau:

• Công ty nước ngoài không có hoạt động, văn phòng hay liên kết tài chính tại Canada.
• Bạn không phục vụ khách hàng Canada và không được trả lương từ Canada.

Nếu giấy phép lao động sắp hết hạn, bạn cần:

• Rời khỏi Canada; hoặc
• Xin Visitor Record (VR) để chuyển sang tình trạng du lịch và tiếp tục làm việc từ xa.

Xin Visitor Record:

• Nộp trực tuyến qua tài khoản IRCC hoặc nộp hồ sơ giấy.
• Lệ phí: 100 CAD.
• Nộp trước khi giấy phép hiện tại hết hạn, lý tưởng là trước 30 ngày.
• Thời gian xử lý hiện tại: khoảng 203 ngày.

Tình trạng duy trì (maintained status) và khôi phục tình trạng

Nếu giấy phép lao động hết hạn trong khi đang chờ cấp mới, bạn sẽ có maintained status – được ở lại Canada hợp pháp nhưng sẽ:

• Không gia hạn được bằng lái xe hoặc thẻ y tế.
• Không xin được mã số bảo hiểm xã hội mới (SIN).

Nếu bạn mất tình trạng hợp pháp, bạn có thể xin khôi phục tình trạng trong vòng 90 ngày, với điều kiện:

• Không vi phạm điều kiện lưu trú nào khác.
• Nộp giải trình lý do mất tình trạng và nộp hồ sơ xin giấy phép mới.

Xét duyệt ưu tiên cho ngành thiết yếu

IRCC hiện đang xử lý ưu tiên hồ sơ xin giấy phép lao động mới cho người làm việc trong ngành nông nghiệp – thực phẩm và ngành y tế. Cách ghi NOC để được xét ưu tiên:

• Lấy mã NOC từ thư mời làm việc hoặc LMIA.
• Điền mã số NOC vào ô “Job title” trong mục “Details of intended work in Canada”.

Danh sách nghề ưu tiên – Ngành nông nghiệp – thực phẩm:

• 82030 – Nhà thầu dịch vụ nông nghiệp và giám sát trang trại (Agricultural service contractors and farm supervisors)
• 63201 – Thợ mổ thịt bán lẻ và bán buôn (Butchers – retail and wholesale)
• 94142 – Công nhân nhà máy chế biến thủy sản (Fish and seafood plant workers)
• 85101 – Lao động thu hoạch nông sản (Harvesting labourers)
• 94141 – Thợ mổ công nghiệp và công nhân chế biến gia cầm (Industrial butchers and meat cutters, poultry preparers and related workers)
• 95107 – Lao động trong ngành chế biến thủy sản (Labourers in fish and seafood processing)
• 95106 – Lao động chế biến thực phẩm và đồ uống (Labourers in food and beverage processing)
• 85100 – Lao động chăm sóc gia súc (Livestock labourers)
• 65202 – Thợ cắt thịt và bán hải sản – bán lẻ và bán buôn (Meat cutters and fishmongers – retail and wholesale)
• 85103 – Lao động vườn ươm và nhà kính (Nursery and greenhouse labourers)
• 84120 – Lao động chuyên môn chăn nuôi và vận hành máy nông nghiệp (Specialized livestock workers and farm machinery operators)

Danh sách nghề ưu tiên – Ngành y tế:

• 32123 – Kỹ thuật viên tim mạch và chẩn đoán điện sinh lý (Cardiology technologists and electrophysiological diagnostic technologists)
• 31102 – Bác sĩ đa khoa và gia đình (General practitioners and family physicians)
• 44100 – Người chăm sóc trẻ tại nhà (Home child care providers – LMIA-required)
• 44101 – Nhân viên hỗ trợ tại nhà và chăm sóc (Home support workers, caregivers and related occupations – LMIA-required)
• 32101 – Y tá thực hành có giấy phép (Licensed practical nurses)
• 33101 – Trợ lý xét nghiệm y tế và kỹ thuật viên liên quan (Medical laboratory assistants and related technical occupations)
• 32120 – Kỹ thuật viên xét nghiệm y tế (Medical laboratory technologists)
• 32121 – Kỹ thuật viên chẩn đoán hình ảnh y tế (Medical radiation technologists)
• 33102 – Nhân viên chăm sóc và hỗ trợ bệnh nhân (Nurse aides, orderlies and patient service associates)
• 31302 – Y tá hành nghề (Nurse practitioners)
• 31300 – Điều phối viên và giám sát y tá (Nursing coordinators and supervisors)
• 31209 – Các nghề chẩn đoán và điều trị y tế khác (Other professional occupations in health diagnosing and treating)
• 32102 – Nghề bán y tế (Paramedical occupations)
• 31120 – Dược sĩ (Pharmacists)
• 31303 – Trợ lý bác sĩ, hộ sinh và chuyên viên y tế liên quan (Physician assistants, midwives and allied health professionals)
• 41310 – Điều tra viên cảnh sát và nghề điều tra khác (Police investigators and other investigative occupations)
• 31301 – Y tá đã đăng ký và y tá tâm thần (Registered nurses and registered psychiatric nurses)
• 32103 – Kỹ thuật viên hô hấp và tim phổi (Respiratory therapists, clinical perfusionists and cardiopulmonary technologists)
• 31100 – Bác sĩ chuyên khoa lâm sàng và xét nghiệm (Specialists in clinical and laboratory medicine)
• 31101 – Bác sĩ phẫu thuật chuyên khoa (Specialists in surgery)

Lưu ý về nghĩa vụ thuế

Nếu bạn làm việc từ xa tại Canada cho công ty nước ngoài, bạn vẫn có thể bị đánh thuế thu nhập tại Canada. Trong trường hợp chưa chắc chắn về tình trạng cư trú thuế, bạn có thể liên hệ Cơ quan Thuế Canada (CRA) theo số 1-800-959-8281.

Kết luận

Nếu bạn mất việc khi đang giữ giấy phép lao động hạn chế tại Canada, hãy bình tĩnh đánh giá tình huống để chọn phương án phù hợp, đảm bảo duy trì tình trạng hợp pháp và bảo vệ quyền lợi cá nhân.